“Özgür Ansiklopedi: Wikipedia” Türkiye’de 1 Yıldır Özgür Değil!
Ansiklopedi, insanlığın binlerce yıllık bilgi üretimi, toplumsal ve kültürel dönüşümün temelini oluşturan büyük birikimini tüm insanlığın kullanımına sunmanın en görkemli aracıdır. Bu, geçmişte de böyleydi, günümüzde de böyledir…
Çağımızda bu büyük birikimin adresi, kullanıcıların ortak katkısıyla gelişen “Özgür Ansiklopedi: Wikipedia”dır. Dünyanın her yerinden milyonlarca kişinin 300’den çok dilde içerik oluşturduğu, toplamda 50 milyona yaklaşan madde sayısıyla milyarlarca kişiye çevrimiçi hizmet sunan, saatlik sayfa erişimi ortalama 1 milyonu bulan Wikipedia, tam 1 yıldır Türkiye’de yasaklı!
Wikipedia’ya Türkiye’den erişim, adındaki “bilgi”ye, “teknoloji”ye, “iletişim”e neredeyse karşı bir tutum takınan Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca 5651 sayılı yasanın 8/A(1). maddesi dayanak gösterilerek 29 Nisan 2017’de engellendi.
Geçen bir yılda Wikipedia’daki madde sayısı, ortalama (tüm dillere göre) %10 arttı; ansiklopediye katkıda bulunanların sayısında (tüm dillere göre) ortalama artış %7 oldu. Türkçe içerik üretenler de boş durmadı, ansiklopediye madde eklemeyi sürdürdüler. Mart 2017’den beri toplam 19.700, günde ortalama 30 yeni Türkçe madde ekleyerek bu yasağa kafa tuttular. Yine de bu girişimler, Türkçe Vikipedi’nin bir yılda sayfa görüntüleme sayısının %82, yeni kullanıcı sayısının %90 ve düzenleme miktarının %47 düşmesinin önüne geçemedi.
Rakamlar açıkça göstermektedir ki Türkiye’deki İnternet kullanıcıları, dünyanın en çok ziyaret edilen 5. web sitesine tam 1 yıldır erişememekte ve bu büyük ansiklopediye Türkçe içerik sağlayamamaktadır. Bu nedenle bu yasak, Türkiye’deki kullanıcıların bilgiye erişim hakkına el koymakla kalmayıp diğer ülkelerde yaşayanların ve hatta gelecek kuşakların da Türkiye’yle ilgili doğru ve güncel bilgiye erişimine engel olmaktadır.
* * *
5651 sayılı yasayı savunanlar yalnızca sakıncalı bulunan içeriğe erişimin engelleneceğini ileri sürüyorlardı; oysa pek çok benzer uygulamada da görüyoruz ki ilgili içeriğin bulunduğu siteler tümüyle erişime kapatılmakta, bir temel insan hakkı olarak kabul edilen bilgiye erişim ve iletişim hakkı, ülkemizde yersiz gerekçelerle engellenmektedir.
Bizler, ülkemizdeki çağdışı yasakların, engellemelerin utancını taşıyoruz! Bilgiyi, milyonlarca insanla el ele vererek üretip çoğaltmanın coşkusunu paylaşamıyoruz! Bilimsel, teknolojik ve endüstriyel gelişim için bilgiyi toplumsallaştırmamız gerekirken bu geri kalmışlığı, geleceğimizin karartılmasını hak etmiyoruz!
Bilgisayar Mühendisleri Odası, yüzyıllar önce kütüphaneleri ateşe verenlerle aynı anlayışa sahip ansiklopedi yasaklayıcılarıyla yılmaksızın mücadele edecek; gerek Wikipedia’da gerekse İnternet ortamında nitelikli, güvenilir Türkçe içerik üretmenin yöntemlerini oluşturup özellikle genç kuşakları bu doğrultuda yönlendirme uğraşını sürdürecektir.
Tüm yurttaşlarımızı, insanlığının eşsiz bilgi dağarcığı “özgür Wikipedia”ya sahip çıkmaya; sansüre, hukuksuzluğa karşı direnmeye; özgür İnternet, özgür toplum için mücadele etmeye çağırıyoruz.
“Wikipedia’yı biz de çok özledik” seslenişimizle kamuoyuna duyururuz.
Bilgisayar Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu